Việc trẻ biếng ăn dẫn đến suy dinh dưỡng là điều không quá xa lạ đối với các bà mẹ bỉm sữa. Suy dinh dưỡng có thể làm trẻ còi cọc, ảnh hưởng đến sự phát triển và thậm chí có thể gây tử vong. Biện pháp hiệu quả nhất để theo dõi sự phát triển của trẻ là cân trẻ theo hàng tháng (dựa trên biểu đồ tăng trưởng của trẻ). Tăng cân đều đặn hàng tháng là dấu hiệu quan trọng của một đứa trẻ phát triển khỏe mạnh bình thường. Không tăng cân là dấu hiệu không tích về tình trạng sức khỏe và cho ăn không đúng cách đối với trẻ (nguy cơ suy dinh dưỡng).
Mục lục
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng
Chế độ ăn của trẻ suy dinh dưỡng có nguyên tắc chung; là làm tăng năng lượng và tăng chất dinh dưỡng. Có nhiều nguyên nhân gây suy dinh dưỡng cho trẻ. Nhưng dù nguyên nhân nào thì hậu quả cũng là trẻ bị thiếu năng lượng và chất dinh dưỡng làm trẻ không tăng cân, chiều cao và giảm trí thông minh.Do đó, chế độ ăn của trẻ suy dinh dưỡng có nguyên tắc chung là làm tăng năng lượng và tăng chất dinh dưỡng.
- Tăng dầu mỡ: vì dầu mỡ cung cấp năng lượng gấp đôi chất bột và chất đạm. Mỗi chén bột, cháo hoặc cơm của trẻ cần có một muỗng canh dầu hoặc mỡ.
- Nấu đặc: vì nếu nấu loãng, nhiều nước thì năng lượng sẽ thấp. Nhưng trẻ sẽ khó ăn do đó ta dùng men amylase (có trong bột mộng bắp) hoặc neopeptin theo chỉ định của bác sĩ nhỏ vào chén bột đặc sẽ làm bột lỏng ra và trẻ sẽ dễ ăn hơn.
- Tăng bữa ăn: ngày ăn 5 – 6 bữa thay vì chỉ ăn 3 bữa. Cho trẻ ăn thêm bữa tối trước khi ngủ. Nên ăn thêm bữa phụ, ví dụ như sau khi ăn bữa chính nếu trẻ ít hơn nửa chén; thì ta cho trẻ uống nửa ly sữa, nửa cốc sữa chua, nửa quả chuối…, vì làm như vậy trẻ đỡ chán ăn.
Lựa chọn cho trẻ ăn đúng cách
Tại sao lại một nửa mà không phải là một? Vì chỉ cần cho trẻ ăn thêm vừa sức của trẻ, không nên ép ăn hết khi trẻ đã chán. Vì làm thế, trẻ sẽ nôn thức ăn ra và sẽ rất “sợ ăn” dẫn tới biếng ăn sau này. Đặc biệt, trẻ suy dinh dưỡng nên cho ăn thêm một bữa tối trước khi đi ngủ. Tăng cường chất dinh dưỡng: thức ăn nên đủ chất dinh dưỡng nhưng trẻ phải ăn cả xác thực phẩm. Do đó, khi chế biến phải chú ý băm nhỏ; nấu mềm và nêm phù hợp với khẩu vị của trẻ. Trẻ thường ăn nhạt và không thích có nhiều mùi gia vị. Những thực phẩm thích hợp với trẻ nhỏ là trứng, thịt băm, cá băm, rau cũng nên xắt nhỏ.
Lưu ý không nên cho trẻ uống nước trái cây trước khi ăn hoặc coi nước trái cây là một bữa phụ vì nước trái cây rất ít năng lượng, ít chất xơ, chỉ có vitamin tan trong trong nước và có đường nên sẽ làm trẻ “ngang dạ” không muốn ăn bữa chính. Ngoài ra, khi trẻ đã bị suy dinh dưỡng thì trẻ cần bổ sung một số vi chất dinh dưỡng (vitamin và muối khoáng), nên trẻ cần được các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng khám và theo dõi sức khỏe để cho thuốc thích hợp. Các bà mẹ không nên tự ý mua thuốc cho con vì tuy là “thuốc bổ” nhưng nếu dùng không đúng cũng sẽ gây ra hậu quả không tốt cho sức khỏe của trẻ.
Sữa mẹ là thức ăn lý tưởng và tốt nhất cho trẻ
Chúng ta vẫn thường nghe sữa mẹ là thức ăn lý tưởng và tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Vì sữa mẹ có công thức độc đáo, cân bằng về dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Hơn nữa, thành phần các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ thay đổi; phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng trong từng thời kỳ của trẻ. Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu; giúp cải thiện sức khỏe và phát triển của trẻ. Vì vậy bố mẹ không nên cho trẻ cai sữa mẹ quá sớm. Đối với trẻ 1 – 2 tuổi ngoài bú mẹ cần ăn thêm 4 bữa/ngày. Trẻ 3 – 5 tuổi lúc này không bú mẹ nữa nên cần ăn 5 – 6 bữa/ngày.
Khi trẻ đã bị suy dinh dưỡng thì trẻ cần bổ sung một số vi chất dinh dưỡng (vitamin và muối khoáng). Bố mẹ có thể xin tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng để được cho thuốc thích hợp. Các bà mẹ không nên tự ý mua thuốc cho con vì tuy là “thuốc bổ”; nhưng nếu dùng không đúng cũng sẽ gây ra hậu quả không tốt cho sức khỏe của trẻ.
